قیمت دلار این روز ها به شکل غیر قابل باوری به سمت بالا در حرکت است. در روزهایی که فشار اقتصادی به واسطه تحریم ها و عوامل دیگر مردم را کلافه کرده، افزایش ناگهانی قیمت دلار این فشار را چندین برابر خواهد کرد.
در این مقاله قصد داریم تا روند صعودی دلار را در سال های اخیر بررسی کنیم و ببینیم آیا این ارز افسار گسیخته همچنان به روند رو به رشدش ادامه خواهد داد؟
چه بر سر قیمت دلار خواهد آمد؟
رشد بی رویه دلار در هفته های اخیر بازار را ملتهب کرده است و همچنان روزانه شاهد قد کشیدن قیمت این ارز هستیم. تغییر قیمت دلار علاوه برتاثیری که بر میزان دارایی سرمایه گذاران این حوزه دارد، تاثییر مستقیم بر روی زندگی افراد جامعه دارد.
امروزه شاهد این هستیم که تمام اجناس بازار از تخم مرغ گرفته تا لوازم الکترونیکی وارداتی به علت گران شدن این ارز، تغییر قیمت داده و افزایش چشم گیری داشته اند.
اما سوال همه ی ما این روزها این است که آیا این افزایش قیمت متوقف خواهد شد یا دلار همچنان به سمت بالا حرکت خواهد کرد؟ آیا برای خرید لوازم مورد نیاز باید منتظر ترکیدن حباب این ارز باشیم یا باید زودتر خرید کنیم تا گران تر نشوند؟
پاسخ به این سوال سخت است اما برای اینکه یک پیش بینی داشته باشیم باید به پیشینه افزایش قیمت این ارز توجه کنیم.
قیمت دلار در دوره های مختلف ریاست جمهوری
اگر بخواهیم یک نگاهی به تغییرات قیمت دلار از اول انقلاب جمهوری اسلامی تا به امروز داشته باشیم باید بگویم که دلار در چهل و یک سال اخیر تقریبا افزایش ۱۴۰هزار درصدی داشته.
از آغاز انقلاب هر دلار برابر ۱۰ تومان بود که نرخ تقریبی آن در سال ۱۳۹۸به ۱۴هزار تومان رسیده است. برای بررسی این ارز تا قبل از دولت آقای روحانی به شکل زیر توجه کنید.
همانطور که در نمودار های فوق قابل مشاهده است دولت آقای خاتمی با ثبات ترین دولت در مهار کنترل قیمت دلار بوده اما نکته قابل توجه در تمامی این نمودار ها افزایش قیمت ارز در دو سال پایانی دولت های مختلف بوده.
افزایش نرخ ارز در دو سال پایانی دولت آقای موسوی که در منسب نخست وزیر بودند، تقریبا ۲۱ درصد بوده است. این افزایش در دولت آقای رفسنجانی نیز تقریبا ۲۰درصد بوده. اما در دولت آقای خاتمی افزایش نرخ دو سال پایانی کمتر از ۱۰ درصد بود.
شروع افزایش نرخ دلار از دوره دوم آقای احمدی نژاد و با شروع تحریم های غرب علیه ایران کامل مشهود است. افزایش بیش از ۲۰۰دصدی دلار در چهار سال دوم ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد و افزایش ۱۶۰درصدی آن در دو سال آخر نشان از آغاز فصل جدید برای این ارز بود. فصلی که بسیار از مردم ما را نگران کرد و فشار اقتصادی را به مردم تحمیل کرد.
اما با روی کار آمدن آقای روحانی مردم انتظار کاهش قیمت دلار داشتند. این انتظار مردم به واسطه عقیده رییس جمهور جدید در راستای تعامل و مذاکره با غرب بود. در تیر ماه ۱۳۹۴ توافق برجام بین کشور ایران و کشورهای ۱+۵ تصویب و از دی ماه همان سال اجرایی شد.
شرایط دلار پس از برجام
پساز توافق هسته ای شور و نشاط تازه ای در جامعه ایجاد شد و همه آماده بهبود شرایط اقتصادی مخصوصا در حوزه دلار و ارز شده بوده اند اما با روی کار آمدن دونالد ترامپ رییس جمهور وقت آمریکا، در سال ۱۳۹۶ تمام معادلات بهم ریخت و دلار مجدد شروع به رشد کرد. به نمودار زیر توجه کنید.
افسار گسیختگی این ارز از زمان تغییر سیاست های دولت آمریکا و تحریم مجدد ایران و نقض برجام از طرف غرب به وضوح قابل مشاهده است.
با توجه به بررسی تغییرات قیمت در دو سال پایانی دولت های اخیر، علی رغم اینکه دولت آقای روحانی هنوز به این بازه زمانی ما نرسیده اما افزایش قیمت دلار در این دولت سرسام آور بوده.
در زمان نگارش این مقاله دلار در کانال ۲۵هزار تومان قرار دارد. البته این افزایش قیمت در این روزها کاذب است و هنوز نرخ با ثبات زمانی وجود ندارد و روزانه تغییر می کند. بیشترین موضوعی هم که جو روانی در بازار ایجاد کرده همین موضوع عدم ثبات قیمت است.
سرانجام دلار چه خواهد شد؟
اگر کمی به این بازار آشفته دقت کنیم متوجه میشیم که قیمت فعلی دلار دست دلال های بازار افتاده و با جملاتی همچون کمبود موجودی ارزی وحشت را در قشری که مجبور به خرید دلار هستند مانند دانشجویانی که در خارج از کشور مشغول تحصیل هستند، ایجاد می کنند.
اما با نگاهی زیرکانه میتوان به این مهم رسید که قیمت دلار مشابه سال ۹۷ که به صورت مقطعی به ۱۹هزار تومان رسید و سپس به سراشیبی افتاد، کاهش قابل توجهی خواهد داشت. پیش بینی فعالان این حوزه خبر از ثبات قیمت در بازه ۱۸-۲۱ هزار تومان می دهد.
اگر هم ما کمترین آن یعنی ۱۸هزار تومان را در نظر بگیریم باید بگوییم که افزایش قیمت دلار از سال ۹۶ تا نیمه اول سال ۹۹ با رشد ۳۰۰درصدی روبه رو شده که این یک فاجعه اقتصادی برای دولت آقای روحانی خواهد بود.
با این اوصاف باید ببینمیم تا روحانی تا ۱۴۰۰ موفق به کاهش و یا تثبیت قیمت دلار خواهد بود یا همچنان فشار های اقتصادی بر مردم افزایش خواهد یافت!