بورس؛ حباب یا رشد حقیقی؟
با توجه به رشد چشمگیر بازار بورس در کشور ما، روزانه حجم نقدینگی بالایی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به این بازار تزریق می شود. کاهش سودهای بانکی در سال های گذشته و راکت شدن نسبی بازارهای سرمایه گذاری همچون بازار مسکن، جذابیت سرمایه گذاری در بازار بورس را برای عموم مردم افزایش داده است. همچنین وجود صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت شرایط حضور را برای افرادی که ریسک‌پذیری پایین‌تری دارند محیا کرده است.
اما این بازار به همان شکل که می تواند برای سرمایه گذاران پر سود باشد به همان نسبت نیز پرریسک بوده و می تواند افراد با رفتارهای هیجانی و دانش کم این بازار را متضرر کند. کارشناسان بورس همواره بر این عقیده هستند که برای ورود به بورس ابتدا باید دو شرط مهم را رعایت کنیم. اول اینکه دانش و مهارت لازم برای معامله و سرمایه گذاری در این بازار را کسب نماییم و دوم اینکه، باید سرمایه ی مازاد خود را وارد بازار بورس کنیم.
دغدغه اصلی سرمایه گذاران، آینده این بازار است. مطرح شدن حباب در بازار بورس خیلی از سرمایه گذاران به خصوص سرمایه گذارانی که تازه به این بازار ورود کرده اند را به چالش کشیده است. در این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که آیا رشد یک سال اخیر بورس کاذب بوده و باید در انتظار سقوط این بازار جذاب باشیم؟
فعالان بورس در ایران و جهان
ابتدا باید به این نکته اشاره کنیم که با توجه به ورود نقدینگی بسیار بالا و افزایش شاخص ها در مورد حبابی بودن یا نبودن این بازار نمی توان اظهار نظر قطعی کرد. اما اگر بخواهیم در یک نگاه کلی بازار بورس ایران و جهان را با هم مقایسه کنیم مشاهده میکنیم که در اروپا ۸۶ درصد و در آمریکا ۹۸ درصد مردم تا به امروز از فعالین بازار بورس هستند. این در حالی است که در اوایل سال ۱۳۸۰ تنها ۰.۵ درصد مردم در ایران فعال بورسی بوده اند که این میزان در سال ۱۳۹۸ به ۵ – ۴ درصد رسیده. از این منظر می توان گفت این بازار میتواند سالهای سال مکان جذابی برای سرمایه گذاران باشد و جای رشد زیادی خواهد داشت.
دلایل رشد سهام ها و شاخص های بورس در چند ماه اخیر
با توجه به افزایش نرخ تورم و بالا رفتن نرخ ارز رشد شاخص های بازار بورس چندان غیر منطقی به نظر نمی رسد اما یکی از مسائل که این روزها بازار بورس با آن دست و پنجه نرم میکند نمودارهای شارپی یا همان تغییرات خطی بی رویه است. فعالان و کارشناسان بورسی بر این عقیده هستند که این افزایش و کاهش های هیجانی میتواند تاثیرات مخربی را بر روی ارزش ذاتی برخی سهام ها بگذارد. برای جلوگیری از این موضوع باید عرضه سهام و عرضه اوراق بهادار تقویت شود تا از شوک احتمالی به قیمت ها جلوگیری کند و این حجم از نقدینگی باعث انحراف ارزش ذاتی سهام ها نشود.
یکی از اتفاق های بسیار خوب در هفته های اخیر آزادسازی سهام عدالت بود که این کار، هم کمکی برای اقشار کم درآمد جامعه بوده و هم باعث تقویت عرضه در بورس خواهد شد که موجب منطقی تر شدن قیمت سهام ها می شود.
عدم وجود حباب در بازار بورس از نظر کارشناسان
علی صحرایی، مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار با بیان اینکه بورس فاقد حباب است گفت: قیمت گذاری در بازار سرمایه توسط خود فعالین در این عرصه انجام می پذیرد و مانع ایجاد حباب خواهد شد. هرچند ممکن است چندین شرکت مشکلاتی نیز داشته باشند اما کلیت بازار بورس مشکلی نخواهد داشت. صحرایی تاکید کرد: میزان نقدینگی که این روزها به بازار بورس تزریق می شود آثار مولد اقتصادی دارد و موجب افزایش تولید و رشد چشم گیر اقتصادی در کشور خواهد شد.
از نظر کارشناسان بازار بورس یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر این بازار، نتایج انتخابات پیش روی کشور آمریکا است. اگر اتفاقات به شکلی رقم بخورد که تحریم‌های آمریکا بر علیه ایران کاهش یابد و یا بطور کل برداشته شود و ما بتوانیم از پتانسیلهای بین‌المللی کشورمان در زمینه اقتصادی حداکثر استفاده را داشته باشیم و به راحتی با سایر کشورهای جهان تجارت کنیم، بازار بورس با رشد قابل توجهی روبرو می‌شود.
جمع بندی
در یک نگاه کلی با توجه به نظرات فعالان این حوزه و بررسی روند صعودی بورس در سالهای اخیر میتوانیم بگوییم حبابی بودن بازار سرمایه کمی دور از ذهن است و انتظارات از این بازار همچنان بالا خواهد بود. البته افرادی که میخواهند سرمایه های خود را وارد این بازار کنند باید با دقت سهام ها را تحلیل کنند و یا از تجارب فعالان قابل اعتماد استفاده نمایند تا هم سهامی را انتخاب کنند که بنیاد قوی داشته باشد وهم با انتخاب اشتباه متوجه ضرر نشوند.